Dług spadkowy

Kiedy spadkobierca może odpowiadać za dług spadkowy?

Zanim odpowiemy na to pytanie, przybliżymy nadrzędną funkcję, jaką pełni prawo spadkowe. Przede wszystkim dzięki prawu spadkowemu jesteśmy w stanie uregulować zasady odpowiedzialności za ewentualny dług spadkowy. Pamiętajmy, że nabywamy spadek wraz ze śmiercią spadkodawcy, a jego ewentualne długi nie wygasają, lecz przechodzą na spadkobiercę. Wówczas następuje proces tzw. otwarcia spadku.

W praktyce oznacza to, że przyjmujemy spadek dopiero w chwili jego ostatecznego przyjęcia. Przyjęcie spadku następuje również automatycznie wtedy, kiedy minie termin złożenia oświadczenia, w którym odrzucamy spadek. Jeśli tego nie dopilnujemy, wtedy jednoznacznie przyjmujemy spadek z dobrodziejstwem inwentarza. Na podstawie art. 1019 Kodeksu cywilnego możemy jednak uchylić się nawet od konsekwencji skutków oświadczenia, w którym wyraziliśmy wolę o przyjęciu spadku. Ponadto doskonale wiemy, że jest wiele niejednoznacznych sytuacji rodzinnych, w których spadkobiercy mogą nie zostać w porę poinformowani o otwarciu sprawy spadkowej. Można przecież zerwać więzy rodzinne. Istnieje zatem precedens, dzięki któremu możemy uchylić się od kłopotów jakie ponieślibyśmy odnośnie do zadłużenia spadkodawcy. Odrębny artykuł traktuje o tym szczegółowiej. W sytuacji, kiedy mamy więcej niż jednego spadkobiercę, to w momencie nabycia spadku istnieje pomiędzy nimi tzw. wspólność majątku spadkowego. Rozstrzyga się ona dopiero w momencie działu spadku. To, w jakim zakresie będziemy odpowiedzialni za długi naszych przodków, warunkują powyższe ustalenia odnośnie do załatwienia formalności związanych z precedensem odrzucenia spadku.

Nazewnictwo odnośnie do długu spadkowego

Jeśli chcemy być biegli w kwestii długu spadkowego, zapoznajmy się z poniższymi istotnymi pojęciami. Ich znajomość uchroni nas przed dezinformacją i wynikającymi z niej potencjalnymi kłopotami. Tak więc:

– nabycie spadku – mamy z nim do czynienia, kiedy nasz spadkodawca umrze i nastąpi tym samym otwarcie spadku;

– przyjęcie spadku – spadek przyjmujemy w momencie sporządzenia i złożenia oświadczenia o jego zaakceptowaniu lub gdy upłynie data obowiązku złożenia takiego pisma;

– dział (podział) spadku – występuje wraz z orzeczeniem sądu, które zostało nam wydane w związku z wnioskiem spadkobierców. Mamy też z nim do czynienia w chwili uprawomocnienia umowy, którą zawarliśmy ze współspadkobiercami.

Dług spadkowy a jego etapy

W związku z powyższymi ustaleniami odnośnie do działu spadkowego, wyróżniamy trzy etapy odpowiedzialności za dług spadkowy. Przybliżmy je zatem:

– etap nabycia spadku do przyjęcia spadku;

– etap począwszy od przyjęcia spadku po działu spadku;

– etap od działu spadku.

Etap nabycia spadku do okresu przyjęcia spadku

Jeśli jesteśmy spadkobiercami, to wiedzmy, że na tym etapie ponosimy odpowiedzialność za każdy dług spadkowy wyłącznie ze spadku. Co to oznacza w praktyce? Oznacza to zatem, że dokonujemy rozgraniczenia między majątkiem spadkowym a osobistym spadkodawcy. Istnieje łacińskie określenie definiujące ten okres spadkowy cum viribus hereditatis, oznaczające ,,ograniczenie do masy spadkowej”. Jeśli więc do akcji miałby wkroczyć komornik sądowy, to egzekucję mógłby prowadzić w odniesieniu do tzw. masy spadkowej. Masę spadkową definiujemy jako wszelkie obowiązki i prawa, które pozostają w posiadaniu spadkodawcy w momencie jego zgonu

Etap od przyjęcia spadku do działu (podziału) spadku

Powinniśmy wiedzieć, że w chwili przyjęcia spadku przez nas jako spadkobierców, zmierzyć musimy się z innym rodzajem odpowiedzialności za dług spadkowy. Dzieje się tak dlatego, ponieważ w momencie gdy przyjmiemy spadek – z dobrodziejstwem inwentarza lub wprost – wówczas jako spadkobiercy przejmujemy odpowiedzialność za cały swój majątek. Niestety w tej definicji mieści się również ewentualny dług spadkodawcy. Wszelki spadkowy majątek łączymy bowiem w momencie śmierci spadkodawcy z jego majątkiem osobistym. Na to, w jaki sposób będziemy odpowiedzialni za ewentualne długi spadkodawcy wpływa sposób w jaki ów spadek przyjmiemy. Miejmy świadomość, że tzw. dobrodziejstwo inwentarza sprawia, że ograniczamy naszą odpowiedzialność do należności czynnego stanu danego spadku. Co prawda cały czas odpowiada on majątkiem całkowitym, jednakże ograniczamy tę odpowiedzialność do wartości mieszczących się w definicji majątku aktywów. Wyjaśnijmy tutaj termin ,,aktywa”. Są to zasoby majątkowe, które kontroluje określony podmiot gospodarczy. Na tej podstawie, w sposób wiarygodny określamy wartości, które powstały wskutek przeszłości. Stan czynny spadku ustalamy na podstawie spisu inwentarza lub też istnieje on w wykazie inwentarza. Tłumaczymy tę odpowiedzialność jako ograniczoną do konkretnej sumy.

Okres od przyjęcia spadku do działu spadku – co w przypadku kilku spadkobierców?

Jesteśmy jednym z kilku spadkobierców majątku spadkodawcy? Jeśli odpowiedź jest twierdząca, to musimy wiedzieć, że nasza odpowiedzialność za ewentualne spadkowe długi jest równomierna w stosunku do pozostałych spadkobierców. Taki stan rzeczy utrzymuje się aż do momentu całkowitego podziału spadku. Jest to dość niebezpieczne dla najzamożniejszego członka spadkobierców. Sąd może bowiem zająć najpłynniejszy majątek w celu spłaty jak największej sumy długu. A wszystko to, uwzględniając dobrodziejstwa inwentarza. Istnieje jednak możliwość żądania zwrotu spłacanego długu w przypadku tak niesprawiedliwej sytuacji. Odbyć się to może na drodze tzw. roszczenia regresowego, wskutek którego czego również pozostali spadkobiercy byliby zobligowani do spłaty swoich udziałów spadkowych.

Etap od działu spadku

Od momentu całkowitego działu spadku – my jako spadkobiercy – ponosimy odpowiedzialność za długi spadkowe. Wysokość poniesionych przez nas kwot jest proporcjonalna odnośnie do wysokości udziałów spadkowych .Będąc wierzycielem, możemy wejść na drogę sądową w celu wyegzekwowania kwoty, która odpowiadałaby udziałom spadkowym. Jeśli jako spadkobiercy nabyliśmy spadek, przykładowo w 1/3, to wierzyciel, może również egzekwować proporcjonalnie jedynie 1/3 swej sumy. Suma ta – rzecz jasna – odpowiadałaby 1/3 wierzytelności do wartości czynnego stanu spadku. Odbyłoby się to w przypadku nabycia przez spadkobiercę spadku z dobrodziejstwem inwentarza.

Reasumując, to jakie konsekwencje poniesiemy w przypadku długów naszych spadkodawców zależy w dużej mierze od naszego ,,refleksu” w reagowaniu na otwarcie sprawy spadkowej. Skorzystanie z pomocy prawnej i sporządzenie odpowiednich oświadczeń uchroni nas przed złymi konsekwencjami tej sprawy. Dług spadkowy zatem nie musi nas dotyczyć!

Przed Tobą sprawa o spadek? Szukasz dobrego adwokata, który pomoże przejść Ci przez zawiłości prawa? Skontaktuj się z Kancelarią adwokacką Kamila Klauze pod numerem telefonu: 664-015-120 od poniedziałku do piątku w godz. 9.00-17.00 lub wypełnij formularz kontaktowy, który znajduje się poniżej!

Kamila Klauze
Latest posts by Kamila Klauze (see all)

    Dodaj komentarz