Rodzaje postępowania cywilnego

Jakie są rodzaje postępowania cywilnego? Informacje ogólne

Zanim wymienimy rodzaje postępowania cywilnego, niezbędne jest wyjaśnienie samego pojęcia ,,postępowanie cywilne”. Chcąc je jak najprościej zdefiniować, należy zaznaczyć, że jego celem jest udzielenie prawnej ochrony jednej ze stron danego konfliktu. Każda sprawa cywilna musi być rozpoznana przez właściwy Sąd i sprawiedliwie rozstrzygnięta. Odwołajmy się również tu do elementów podmiotowych, które stanowią  merytorycznie przygotowane instytucje (Sądy) oraz strony postępowania cywilnego. Przedmiotem omawianej kwestii będą natomiast wszelkie sprawy o charakterze cywilnym. Chcąc wyodrębnić poszczególne rodzaje postępowań, należy wesprzeć się Kodeksem Postępowania Cywilnego. Te najogólniej i ze względu na przedmiot sprawy dzielimy na:

  • rozpoznawcze (będące pierwszą częścią KPC) –  to takie postępowanie, w którym dana sprawa jest przez Sąd rozpoznana i po dogłębnej analizie rozstrzygnięta.
  • zabezpieczające ( to druga część KPC) – jest pewnego rodzaju zabezpieczeniem uprawomocnienia orzeczenia 
  • egzekucyjne ( trzecia część KPC) – ta część postępowania cywilnego powstała w celu wejścia w życie obowiązków i praw przez wykonanie ich w trybie przymusowym.
  • międzynarodowe ( czwarta część KCP) – stanowi regulację  międzynarodowego postępowania cywilnego.

Spraw cywilnych jest bardzo dużo i wynikają one z różnych życiowych ludzkich epizodów, które nierzadko swój finał muszą mieć w Sądzie w celu wyegzekwowania sprawiedliwości..Zaliczyć do nich można np, sprawy rozwodowe, alimentacyjne, z zakresu prawa pracy, naruszenia prywatności i posiadania, ubezpieczeń społecznych, ochrony konkurencji, postępowania upominawcze, w kwestii przywłaszczenia własności intelektualnej i wiele innych. 

Sądowe i pozasądowe postępowania cywilne

Ze względu na podleganie danej sprawy pod konkretną instancję, postępowania cywilne dzielimy na sądowe i pozasądowe. Jak sama nazwa mówi, postępowanie cywilne sądowe odbywa się przed niezależnymi i niezawisłymi organami –  Sądami. Postępowanie cywilne pozasądowe natomiast dotyczy spraw cywilnych, które rozstrzygać mogą inne niż Sąd organy np. organ administracji publicznej.  Omówmy dokładniej rodzaje postępowania cywilnego sądowego:

  • rozpoznawcze – czyli takie, którego rozstrzygnięcie poprzedzić musi proces lub orzeczenie zapada bez szczegółowego rozpoznania sprawy, na mocy konkretnych przepisów Kodeksu postępowania cywilnego (tj. tzw. postępowanie nieprocesowe);
  • pomocnicze – czyli takie, w którym Sąd w celu rozstrzygnięcia sprawy cywilnej zastosować musi szczególne środki ułatwiające np. postępowanie w kwestii odtworzenia akt czy posiłkowanie się pomocą krajową z zakresu konkretnego rodzaju prawa;
  • egzekucyjne – to, dzięki któremu jedna strona jest w stanie wyegzekwować na drodze sądowej mienie (np. pożyczkę, opłatę za usługę itp.) od drugiej strony.

Postępowanie cywilne nieprocesowe

Poza trybami zwykłymi, odrębnymi (rozstrzygającymi zazwyczaj kwestie rodzinne, prawa pracy, ubezpieczenia społecznego) czy procesowymi postępowania cywilnego w kontekście rozpoznania sprawy istnieje wspomniane już wcześniej  postępowanie cywilne nieprocesowe.Chcąc przybliżyć definicję tego trybu postępowania cywilnego, pamiętajmy o kilku wyróżniających go kwestiach:

  • takie postępowanie nie zawiera stron, jest wszczęte za sprawą wniesienia wniosku;
  • na poczet stron mamy tutaj wnioskodawcę oraz uczestników postępowania;
  • finałem takiej sprawy nie jest wyrok, a orzeczenie, które wydaje się w formie postanowień;
  • od postanowienia możemy się odwołać (apelacja) lub złożyć skargę kasacyjną
  • są to postępowania pojednawcze, odbywające się przed sądami polubownymi.

Takimi sprawami mogą być na przykład: kwestie rejestracji przedsiębiorców, czy stwierdzenie zgonu. 

Kamila Klauze
Latest posts by Kamila Klauze (see all)

    Dodaj komentarz