Fundamentalnym, podstawowym pojęciem w relacji łączącej dzieci ze swoimi rodzicami w rozumieniu prawa jest władza rodzicielska. Władza rodzicielska stanowi ogół praw i obowiązków przysługującym rodzicom wobec dzieci. Zasada mówi, że władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom i rozpoczyna się wraz z chwilą narodzin dziecka, zaś kończy się wtedy, gdy dziecko uzyska dziecko pełnoletniość. Władza rodzicielska obejmuje: opiekę nad dzieckiem, zarządzanie jego majątkiem oraz reprezentowanie dziecka. Władza rodzicielska nie zezwala na stosowanie kar cielesnych wobec dziecka.
Pozbawienie władzy rodzicielskiej
Należy nadmienić, że sprawowanie władzy rodzicielskiej pozwala także jego opiekunom dziecka w pełni decydować o jego życiu, zdrowiu czy sytuacji finansowej – nie zawsze bowiem władzę rodzicielską mają rodzice. Kiedy dochodzi do nadużywania władzy rodzicielskiej, sąd może postanowić o jej całkowitym odebraniu bądź stosuje ograniczenie władzy rodzicielskiej. Jakie są konsekwencje prawne pozbawienia władzy rodzicielskiej?
Kiedy sąd może pozbawić rodzica władzy rodzicielskiej?
Pobawienie władzy rodzicielskiej następuje zwykle na wniosek, złożony przez drugiego rodzica lub dziadków dziecka. Podstawą pozbawienia władzy rodzicielskiej jest też zawiadomienie dokonane przez urząd, policję, ośrodek wychowawczy. Pozbawienie władzy rodzicielskiej jest najbardziej surowym środkiem zapobiegawczym, dlatego aby do tego doprowadzić, musi nastąpić jedna lub kilka z przesłanek:
- trwała przeszkoda – czyli zachodzi okoliczność, na skutek której rodzic przez dłuższy czas nie może sprawować władzy, np. przez odbywanie kary pozbawienia wolności, wyjazd za granicę, albo przewlekłej choroby psychicznej czy też co się niestety coraz częściej zdarza –porzucenie dziecka przez ojca lub matkę itd.
- nadużywanie władzy rodzicielskiej – w tym przypadku chodzi o znęcanie się nad dzieckiem, zarówno psychiczne, jak i fizyczne, zmuszanie dziecka do nierządu, spożywania używek czy środków odurzających,
- zaniedbywanie obowiązków wobec dziecka – jeśli działanie rodzica negatywnie odbija się na poprawnym rozwoju dziecka, to również sąd może zdecydować o pozbawieniu praw rodzicielskich.
Skutki odebrania praw rodzicielskich
Rodzic, który został pozbawiony władzy rodzicielskiej nie może decydować o życiu dziecka, o jego finansach, o sposobie leczenia, edukacji. Taki rodzic traci też prawo do ulgi na dziecko przy rozliczeniu podatków. Ponadto drugi rodzic nie musi już konsultować np. wyjazdu za granicę, czy sposobu leczenia dziecka itd. Pozbawienie praw rodzicielskich jednego z rodziców/opiekunów nie zwalnia z płacenia alimentów i nie ogranicza dziecku praw do spadku po tym rodzicu. Rodzic ma więc nadal obowiązek uiszczać alimenty, a po jego śmierci, dziecko zachowuje prawo . Ponadto pozbawienie praw rodzicielskich nie zawsze musi się wiązać z ograniczeniem kontaktu z rodzicem – jeśli sąd nie zadecyduje inaczej, to taki rodzic ma nadal prawo do widzenia się ze swoim dzieckiem.
Czy prawa rodzicielskie można przywrócić?
Prawa rodzicielskie można przywrócić, lecz jest to długi i złożony proces. Jeśli ustaną przesłanki pozbawienia władzy rodzicielskiej, Sąd ma prawo przywrócić prawa rodzicielskie rodzicowi. Sąd będzie miał jednak zawsze na uwadze wyłącznie dobro dziecka.
Przed Tobą sprawa o pozbawienie praw rodzicielskich? Szukasz doświadczonego adwokata, który pomoże przejść Ci przez zawiłości prawa? Skontaktuj się z Kancelarią adwokacką Kamila Klauze pod numerem telefonu: 664-015-120 od poniedziałku do piątku w godz. 9.00-17.00 lub wypełnij formularz kontaktowy, który znajduje się poniżej!
- Sprawa o podwyższenie alimentów - 18 kwietnia, 2025
- Alimenty na dorosłe dziecko? - 18 kwietnia, 2025
- Tymczasowe aresztowanie i inne środki zapobiegawcze - 18 marca, 2025