Związek partnerki a dziedziczenie – czyli jak uregulować sprawy spadkowe w związkach kohabitacyjnych (konkubinatach)
Jeśli chodzi o polskie prawo, to w kwestii dziedziczenia w związkach partnerskich nie ma żadnych prawnych regulacji. Związek partnerski a dziedziczenie bez dopełnienia specjalnych formalności ustawowo nie istnieje. Wyjątek stanowi sytuacja, kiedy osoby żyjące w konkubinacie spisały uprzednio testament ze wskazaniem partnera jako spadkobiercy określonych dóbr materialnych. Zgodnie z Kodeksem Cywilnym mamy dwie możliwości dziedziczenia dóbr:
- ustawowe,
- z testamentu.
Wymieniony powyżej pierwszy rodzaj dziedziczenia dotyczy sytuacji, kiedy spadkodawca nie sporządził przed śmiercią testamentu lub z jakichś przyczyn jest nieważny. W takiej sytuacji do przejęcia majątku upoważnieni są wyłącznie krewni i to w regulowanej prawnie kolejności. (w myśl zasady zstępni tj. dzieci i wnuki a także małżonek przed wstępnymi (rodzicami i dziadkami).
Jeśli chodzi o dziedziczenie dóbr na mocy testamentu, to będzie ono mogło być zrealizowane po sporządzeniu takowego w formie pisemnej oraz w formie aktu notarialnego.Pamiętajmy jednak, że w sytuacji, gdy spadkodawca pozostawił po sobie rodzinę, której dziedziczenie przysługiwałoby z ustawy, wówczas jej członkowie mogą wnieść roszczenia o zachowek. Również takie prawo przysługiwałoby współmałżonkowi spadkodawcy, w przypadku gdyby spadkodawca wszedł w nowy związek kohabitacyjny bez orzeczenia o rozwodzie.
Śmierć partnera bez pozostawienia testamentu a kwestie mieszkaniowe
Sytuacja komplikuje się, kiedy umiera nasz konkubent lub konkubina i nie sporządzili testamentu. Tylko w kwestii zajmowanego wspólnie mieszkania Kodeks Cywilny przewiduje pewnego rodzaju zabezpieczenie. Na czym ono polega? Partner, który mieszkał ze spadkodawcą (właścicielem mieszkania) do momentu śmierci w świetle prawa jest uprawniony do zajmowania przestrzeni mieszkalnej jeszcze przez trzy miesiące od momentu otwarcia spadku z mieszkania. Jeśli natomiast umiera konkubent, który był najemcą mieszkania w którym mieszkali oboje partnerów, to w chwili śmierci żyjący partner wstępuje w stosunek umowy najmu na mocy Kodeksu Cywilnego. Prawo na mocy ustawy KC do wszystkich innych kwestii materialnych czy ubezpieczeniowych (bez spisania testamentu)mają tylko członkowie rodziny zmarłego partnera lub partnerki.
Jak prawidłowo napisać testament?
Najważniejszą kwestią podczas sporządzania testamentu jest własnoręczne opatrzenie go datą oraz rzecz jasna podpisem. Testament musi być również napisany własnoręcznie! Tekst napisany na komputerze oraz wszelkie inne zapiski elektroniczne – nawet te podpisane podpisem kwalifikowanym – w tym przypadku nie mają racji bytu. Co prawda styl testamentu nie jest regulowany prawnie, jednakowoż musi wynikać z jego treści co jest przedmiotem spadku oraz wskazane muszą być dokładne dane personalne spadkobiercy. W przypadku, gdy mamy do czynienia ze stanem zagrożenia życia, mamy możliwość skorzystania z tzw. testamentów specjalnych. Najbezpieczniej jednak jest udać się do notariusza, u którego sporządzimy testament w formie aktu notarialnego. Na ten moment to cena takiej usługi to 100 zł. Instytucja zachowku przewiduje możliwość upomnienia się o dobra materialne krewnym spadkodawcy. Do zachowku przystąpić mogą: małżonek, zstępni spadkodawcy, a także rodzice. Jego wysokość wynosi połowę dóbr, które spadkodawca zarezerwował spadkobiercy. Istotne jest też to, że uprawnieni małoletni oraz niezdolni do pracy mogą ubiegać się o ⅔ udziału spadkowego, natomiast zachowek należy wypłacić na żądanie spadkobiercy. Z prawa do wystąpienia o zachowek można ubiegać się w ciągu trzech lat od otwarcia testamentu. W polskim prawie istnieją możliwości ominięcia kwestii zachowku, jednakże to dość rozbudowana procedura, której z pewnością poświęcę jeszcze uwagę na blogu. Co ważne, jeśli żyjemy w konkubinacie, to nie możemy w żaden sposób ominąć podatków od darowizn i spadków.
- Rozwód – nowy rozdział w życiu człowieka - 7 marca, 2024
- Związek partnerski a dziedziczenie - 14 września, 2023
- Związek partnerski a podział majątku - 23 sierpnia, 2023